Συν - ομιλώντας με το κρητικό τοπίο ;

Πρώτο post και αργοπορημένο , αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ δε λένε;

Κυριακή σήμερα,μέρα ξεκούρασης και περισυλλογής, έτσι είπα να περιηγηθώ λίγο στο διαδίκτυο προκειμένου να αντλήσω ιδέες. 

Άρχισα να βλέπω εικόνες με τοπία, κατοικίες μέχρι απλές κατασκευές. Εμφανώς επηρεασμένη από τα θέματα που μελετώ για την ερευνητική μου εργασία, αρχίζω κι αναρωτιέμαι, από όλη αυτή την πληθώρα πληροφοριών και ερεθισμάτων που δεχόμαστε τι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στη δική μας περίπτωση, την Κρήτη;

“ Ένα τοπίο είναι μία πολιτισμική εικόνα, ένας εικαστικός τρόπος απεικόνισης  διάρθρωσης ή συμβολισμού του περιβάλλοντος χώρου”, Daniels και Cosgrove 

       

Κρητικό τοπίο : ξηρό, βραχώδες , με φανερές αντιθέσεις σχημάτων και χρωμάτων και αραιή βλάστηση.

Χρώματα τοπίου : τρυφερά, ήπια χρώματα , χρυσαφί αποχρώσεις σε αντίθεση με το έντονο  μπλε της θάλασσας.

  “ Τα κτίσματα φέρνουν τη γη ως κατοικημένο τοπίο κοντά στον άνθρωπο, και ταυτόχρονα θέτουν την εγγύτητα της γειτονικής κατοίκησης κάτω απο την έκταση του ουρανού”, Heidegger

                                                               

                                                     

Στο βιβλίο το Πνεύμα του τόπου, διαβάζουμε ότι τα ανθρωπογενή τμήματα του περιβάλλοντος , οι λεγόμενες εγκαταστάσεις, πρέπει να λειτουργούν ως εστίες που σχετίζονται με το περιβάλλον οργανικά, με αποτέλεσμα ο περιβαλλοντικός χαρακτήρας να συμπυκνώνεται και να ''ερμηνεύεται''. Σαν πρώτη ανάγνωση, λοιπόν, γίνεται αντιληπτό ότι αυτές οι εγκαταστάσεις - κτίσματα - κατοικιές κτλ, πρέπει να λειτουργούν σεβόμενες τον τόπο και για τον τόπο. Δημιουργημένες με υλικά και τρόπους κατασκευής αντλούμενους από τους φυσικούς πόρους του τόπου προκειμένου αυτά τα τεχνητά δημιουργήματα να ενσωματωθούν και όσο το δυνατό να αποτελέσουν μέρος του.

Ποιά είναι τα υλικά που χαρακτηρίζουν το κρητικό τοπίο;

Απλά υλικά όπως πέτρα, χώμα ,ξύλο και καλάμι.

Επειδή, γίνεται αναφορά στα κατ'εξοχήν οικοδομικά υλικά της Κρήτης δεν σημαίνει ότι ακυρώνεται κάθε είδους νεά τεχνική ή υλικά όπως το οπλισμένο σκυρόδεμα, το μέταλλο κτλ. Καθώς θα ήταν λάνθασμένη αντίληψη, η ακύρωση κάποιας νέας μεθόδου, η οποία διευκολύνει την υλοποίηση της κατασκευή από άποψη χρόνου και οικονομίας. 

Η προσπάθεια του συγκεκριμένου σημειώματος είναι να προσφέρει τροφή για σκέψη και να επηρεάσει τον αναγνώστη που ασχολείται ή όχι με τον κλάδο της αρχιτεκτονικής και της δημιουργίας. Να του προσφέρει ερέθισμα στο πως να εντάξει τα νέα υλικά στην κατασκευή στο κρητικό τοπίο και με ποιο τρόπο ίσως θα μπορούσε να τα συνδιάσει με τα τοπικά υλικά;

Ειδικότερα στην εποχή μας όπου η Κρήτη ,λόγω του ανεξέλεγκτου τουρισμού, κατακλίζεται από  τη κατασκευή βιλλών και ξενοδοχείων που στο βωμό του χρήματος και του καταναλωτισμού δεν έχουν καμία επαφή με τον τόπο.

Άραγε σε δέκα, είκοσι, πενήντα χρόνια αυτοί οι τόποι , θα θυμίζουν κρητικοί; Η απλά θα αποτελούν επαναλαμβανόμενα αποσπάσματα εικόνων που θα συναντάμε και σε άλλα μέρη του κόσμου; Αυτή η σκέψη, προσωπικά ως αρχιτέκτονας και άνθρωπος με τρομάζει.

Το έναυσμα σήμερα να ξεκινήσω το γράψιμο ,δώθηκε με αφορμή ένα ισπανικό αρχιτεκτονικό γραφείο , τους Cometa Architects , με τη λεγόμενη κατοικία απο σχιστόλιθο στην Τζιά. Σαφώς, δεν πρόκειται για ένα κρητικό παράδειγμα αφού το τοπίο είναι κυκλαδίτικο. Ωστόσο, είναι αξιοσημείωτο πως ένα ισπανικό γραφείο, κατάφερε να δημιουργήσει ένα κτίσμα ενταγμένο στο ανάγλυφο, με χρήση τοπικών υλικών , δημιουργώντας την αίσθηση ότι είναι ένα με το τοπίο.

Πηγή φωτογραφιών : https://www.archdaily.com/871386/rocksplit-house-cometa-architects